Elektrisch vervoer

Nederland is in transitie. Ons land schakelt over van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen. Dat geldt ook voor de mobiliteitssector. De overheid stuurt op brandstofbesparing, het gebruik van duurzame biobrandstoffen en een toename van voertuigen zonder CO2-uitstoot (zero-emissie). In het regeerakkoord staat dat in 2030 alle nieuwe auto’s emissieloos moeten zijn. Zo’n 2,3 miljoen elektrische auto’s is de verwachting. Samen met provincies, gemeenten en marktpartijen faciliteert netbeheerder Liander het elektrisch rijden. Onder meer door de realisatie van aansluitingen voor oplaadpunten en de ontwikkeling van smart charging.

Elektrisch vervoer is sterk in opkomst en de vraag naar laadpalen stijgt mee. Liander is net als andere netbeheerders aangesloten bij ElaadNL. Dit is het kennis- en innovatiecentrum voor slim laden van elektrische auto’s.

Bussen

Naast de elektrische auto is ook het elektrisch busvervoer met een flinke opmars bezig. Van de 5.000 ov-bussen in Nederland rijdt bijna 26% elektrisch. Het aandeel elektrische bussen is al groter dan het aandeel elektrische auto’s en zal ook sneller stijgen. Dat komt onder meer door de nieuwe concessies van provincies en gemeenten waarbij zero-emissie de norm is. Bovendien is in het Bestuursakkoord Zero Emissie Busvervoer afgesproken dat in 2030 alle bussen emissievrij moeten zijn en op groene energie moeten rijden.

Trucks

Uit onderzoek van ElaadNL blijkt dat de transitie naar elektrisch goederenvervoer in Nederland snel gaat. Dat komt onder anderen door de wetgeving. Vanaf 2025 zullen bijvoorbeeld de binnensteden van grote steden zero-emissiezones instellen voor vracht- en bestelauto’s. Maar ook de milieu-ambities van ondernemers dragen bij aan de groei van het aantal elektrische trucks en bestelbusjes. Naar verwachting rijden in 2030 al tussen de 7.000 en 23.000 batterij-elektrische (BEV) vrachtwagens in Nederland.

Slimme oplossingen

De toename van het elektrisch vervoer, en daarmee het aantal laadpalen, heeft een flinke impact op het elektriciteitsnet van netbeheerder Liander. Zo is de energievraag van een opladende elektrische auto vergelijkbaar met het stroomverbruik van zo’n 10 huishoudens. Snellaadstations verbruiken zelfs evenveel stroom als enkele honderden huishoudens.

Daarnaast worden de auto’s opgeladen op tijdstippen waarop veel vraag naar stroom is, bijvoorbeeld rond etenstijd. Dat leidt tot piekbelasting op het stroomnet.

Slim laden

Nederland telt steeds meer elektrische auto’s. Op momenten dat deze voertuigen massaal worden opgeladen neemt de belasting op het stroomnet fors toe. Door de auto’s gespreid over de dag of nacht te laden neemt de belasting op piekmomenten af. We benutten het elektriciteitsnet dan veel beter. Dat noemen we slim laden.

Tijdens piekuren worden elektrische auto’s langzamer geladen, de rest van de dag of nacht gaat dat sneller. Door slim te laden maken we dus optimaal gebruik van het stroomnet en kunnen meer auto’s opladen op de bestaande elektriciteitskabels.

Liander werkt mee aan verschillende proeven naar slim laden.

Flexpower 3

In de Flexpower 3 proef wordt een nieuw concept van slim laden getest. Er wordt onderzocht hoe energie in het elektriciteitsnet op een efficiënte manier verdeeld kan worden over elektrische auto’s die opladen. De laadsnelheid is hierbij afhankelijk van de daadwerkelijk beschikbare ruimte op het net en de hoeveelheid op te laden auto’s die aan dat lokale net zijn gekoppeld. Dat betekent dat er geen laadcapaciteit onbenut blijft als een laadpaal niet bezet is. Doordat binnen een groep laadpalen de voor het laden gereserveerde capaciteit verdeeld wordt over de aanwezige auto’s, kan de groep met een lagere capaciteit uit de voeten dan zónder gegroepeerde laadpalen. Het elektriciteitsnet kan efficiënter gebruikt worden. Zo ontstaat er ruimte voor wel 2,5 keer meer laadpalen binnen het bestaande elektriciteitsnet. Flexpower 3 is een project van ElaadNL, Alliander, gemeente Amsterdam, Hogeschool van Amsterdam, Vattenfall en Heijmans.

Slim laden met GOPACS

In Haarlem worden in de zomer van 2022 120 publieke laadpunten gebruiken voor een proefproject. Dit is een samenwerking tussen Liander, TotalEnergies Marketing Nederland en MRA-Elektrisch. Er wordt onderzocht hoe overbelasting van het net kan worden voorkomen, ondanks het snelgroeiende aantal elektrische auto’s. Uiteraard met behoud van betrouwbare laadsessies. Daarvoor bundelt TotalEnergies Nederland het gezamenlijke vermogen van de laadpunten en varieert daarvan de laadsnelheid. Het gezamenlijke elektriciteitsvermogen van de laadpalen wordt verhandeld via GOPACS.