Serious game maakt toekomstige energiemarkt inzichtelijker
De elektriciteitsnetten worden zwaar belast door de verduurzaming van de samenleving, met invoerpieken op dagen met veel zon en wind en vraagpieken door grootschaliger gebruik van elektrische auto’s, warmtepompen en andere elektrische apparaten. Om de betrouwbaarheid van onze elektriciteitsvoorziening op peil te houden, kan verzwaring van de energienetten een oplossing bieden. Maar dat kost veel tijd en geld. Een alternatief is om energievraag en -aanbod beter op elkaar af te stemmen en energiegebruik te verschuiven. Laad bijvoorbeeld de auto niet om zes uur s’avonds op, maar op een moment dat er minder vraag of juist teveel aanbod is. Dit verschuifbaar energieverbruik wordt ‘flexibiliteit’ genoemd.
Voorbeelden
De Zuid-Hollandse regio Zuidplaspolder is volop in ontwikkeling. De grote hoeveelheid aanvragen voor aansluitingen door tuinders, bedrijven en woningen heeft ertoe geleid dat de capaciteit van het elektriciteitsstation op dit moment vrijwel volledig benut wordt. Daarom zoekt Liander samen met Stedin en TenneT een locatie waar een nieuw elektriciteitsstation kan worden gebouwd. Dit proces duurt enkele jaren. Om op korte termijn toch te kunnen blijven voldoen aan de vraag, werkt Liander aan de innovatieve oplossing van een flexibiliteitsmarkt.
Ook Nijmegen-Noord is een gebied waar de elektriciteitsvraag en het aanbod van duurzame energiebronnen zich sneller ontwikkelt dan verwacht. Om aan de capaciteitsvraag in dit gebied te kunnen voldoen, wordt er een nieuw onderstation gebouwd, deze is waarschijnlijk gereed in 2022. In de tussenliggende periode wordt ook hier gekozen voor een flexibiliteitsmarkt.
Handelen in flexibiliteit
De verwachting is dat in de toekomstige energiemarkt niet alleen vraag en aanbod van energie bij elkaar komen, maar dat ook flexibiliteit verhandeld kan worden. Over de contouren en inrichting van die toekomstige energiemarkt wordt zowel op nationaal als Europees niveau al gesproken. Zo’n markt echter, kent vele spelers, nieuw en traditioneel, is ontoegankelijk en technisch complex. Om de totstandkoming van een geïntegreerde markt te versnellen, is breder begrip van de uitdagingen en de mogelijke oplossingen van die markt noodzakelijk.
USEF: één standaard
Stichting USEF (Universal Smart Energy Framework), waar Alliander lid van is, is sinds 2015 actief om de totstandkoming van een duurzame flexibiliteitsmarkt te ondersteunen. USEF beschrijft tot in detail de componenten van deze markt: de processen, de regels, de rollen en de interactie tussen spelers. Het gedachtegoed van USEF heeft inmiddels een plaats gevonden in Europese richtlijnen en in verschillende lokale toepassingen. Om het concept van de flexibiliteitsmarkt meer laagdrempelig toegankelijk te maken en daarmee het draagvlak voor marktvernieuwing te vergroten ontwikkelde USEF de game Balance of Power.
Hierin worden drie grote dilemma’s voor het inrichten van een effectieve energiemarkt geadresseerd: (1) flexibiliteit versus netverzwaring, (2) het toelaten van één of meer aggregators en (3) de mate van regulering van de markt. De interactieve documentaire is voor iedereen op een computer of mobile device gratis te spelen op www.game.energy.