Ingrid Thijssen te gast bij Radio 1
Het interview liever terugluisteren? Dat doe je hier: kies voor het blok ‘17.00 – 18.00’ in de uitzending van 14 juni en luister vanaf minuut 13:11.
Zonneparken groeien als kool, trapt Grijzen af. Er staan geen koeien meer in de weilanden, maar zonnepanelen. Het aantal zonneparken groeit zo hard dat netbeheerders vrezen voor stroomfiles. Hoe ontstaat zo’n file?
In het huidige energiesysteem liggen veel dunnere elektriciteitskabels die tot in de uithoeken van ons land elektriciteit afleveren. Daarnaast gaat het hele energiesysteem gaat op de kop. Er komt steeds meer decentrale opwek door zonne- en windparken in provincies als Friesland. De energie gaat dan letterlijk de andere kant op. Vaak door dunnere elektriciteitskabels. Vergelijk het energienet met snelwegen. De dunne kabels zijn smalle wegen waar opeens enorm veel auto’s en vrachtwagens over heen moeten. Dan ontstaat file.
Wat zijn de gevolgen van die files?
De zonneparken kunnen op een gegeven moment de duurzaam opgewekte energie niet meer kwijt. Het net raakt dan overbelast. Net zoals bij je thuis de stoppen doorslaan. Dat voorkomen we natuurlijk. Zonneparken kunnen niet meer worden aangesloten op het elektriciteitsnet. Of parken worden wel aangesloten, maar kunnen niet alle opgewekte elektriciteit afleveren.
De parken groeien, maar dat komt toch niet helemaal uit de lucht vallen?
Een beetje wel. De subsidieregeling is in 2016 veranderd, waardoor opeens ook zonneparken op land in aanmerking kwamen voor subsidie. De afgelopen 2 jaar is er een hausse aan subsidies voor zonneparken verleend. Dat was onverwacht.
Kunnen er dan geen dikkere kabels worden aangelegd als je het aan zag komen?
We zijn al bezig om de capaciteit van het net uit te breiden. In Friesland wordt voor bijvoorbeeld drie elektriciteitsstations de capaciteit verdubbeld. We hebben dus een groei verwacht, maar niet in dit tempo. In vergelijking met 2 jaar geleden is het aantal aanvragen voor zonneparken maar liefst 7,5 keer verveelvoudigd! De bouw van een station kan door onder meer vergunningsprocedures soms wel 10 jaar duren. We hadden kunnen anticiperen door, bij wijze van spreken, honderden miljoenen euro’s te investeren en naar ieder weiland in Friesland een kabel te leggen omdat er misschien een zonnepark zou komen. Dat zou Nederland niet hebben geaccepteerd, want we betalen het met z’n allen.
In bijvoorbeeld Goes zijn ze niet zo blij met de panelen. Ze zien liever de koeien in de wei. Met dit verhaal denken de mensen hier misschien wel: de zonneparken staan er eigenlijk ook nog voor niets, want de energie verdampt als het niet door het net past.
Als de parken er staan worden ze ook aangesloten. Het zou kunnen dat een deel van de energie dan niet wordt teruggeleverd totdat het station is uitgebreid. Wij zeggen: bouw de zonneparken daar waar het elektriciteitsnet het wel aan kan.
Waarom gebeurt dit dan niet?
Er is overleg met onder meer partijen die zonneparken exploiteren. En tegen de subsidieverlener hebben we, toen de nieuwe regeling van kracht werd, gezegd: verleen alleen subsidie voor plekken daar waar het kan. Aanvragers kunnen anders in de problemen komen, want de subsidie heeft een geldigheidstermijn. Hier is tot nu toe geen rekening mee gehouden. Dat gaat komend najaar wel gebeuren, hopen wij.
Ander punt. Kan energie die overblijft niet in een batterij worden vastgelegd?
De technologie om overtollige elektriciteit op te slaan in batterijen of om te zetten in waterstof moet zich nog verder ontwikkelen. Wij pleiten ervoor: start pilots voor deze technologieen op die plekken daar waar zonneparken de opgewekte elektriciteit niet kwijt kunnen.
Of is het een optie om even te wachten met de zonneparken?
Dat is niet aan ons. Het is het beste om parken te bouwen daar waar het elektriciteitsnet dit aan kan. Dan halen we de Klimaatdoelstellingen in Nederland nog prima. In 2030 willen we 26 Gigawatt aan zonne-opwek. Er is nu al subsidie verleend voor 17,5 Gigawatt. Het gaat ook wel erg snel.