In het Klimaatakkoord is afgesproken dat uiterlijk in 2030 zo’n 1,5 miljoen bestaande woningen in Nederland aardgasvrij zijn. De overheid heeft besloten dat Nederland in 2050 helemaal aardgasvrij is. Als netbeheerder spelen wij een cruciale rol in deze omschakeling.
De proeftuinen zijn ontzettend belangrijk om te leren
De gemeenten Amsterdam, Katwijk, Nijmegen, Noordoostpolder, Purmerend, Vlieland en Wageningen zijn geselecteerd om mee te doen aan het programma Aardgasvrije Wijken van het ministerie van van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Goed nieuws! Want met deze proeftuinen kunnen we samen leren hoe we stap voor stap de overstap maken van aardgas naar duurzame energie. Met het programma wil het ministerie de kennis stimuleren over het succesvol aardgasvrij maken van woonwijken.
Alliander zoekt actief de samenwerking met gemeenten, woningcorporaties, bewoners en andere belanghebbenden om hen te helpen beslissingen te nemen over een nieuwe duurzame energievoorziening. Bijvoorbeeld door onze kennis over bestaande netten, over mogelijke alternatieven en de technische en financiële consequenties van die alternatieven in te brengen. Netbeheerder Liander is de partner voor gemeenten in haar verzorgingsgebied. Van planvorming tot realisatie.
Jos Brandwijk, relatiemanager Oost, heeft vanuit zijn rol heel veel contact met gemeenten. Hij is blij met het gegeven dat zeven gemeenten in het verzorgingsgebied van Liander geselecteerd zijn. “Deze proeftuinen zijn ontzettend belangrijk om te leren hoe we samen met onder andere bewoners, gebouweigenaren, woningcorporaties en energieleveranciers een bestaande wijk aardgasvrij kunnen maken. Wij helpen de gemeenten daar graag bij. Met elkaar moeten we ervoor zorgen de we meeste kosteneffectieve aanpak hanteren en de energierekening betaalbaar blijft”.
Omschakelen naar alternatieven?
Alternatieven voor aardgas, zoals groen gas, stomen op. Het zijn vooral afvalverwerkers, waterschappen en boerenbedrijven die dit duurzame gas aan onze netten leveren. Ze vergisten hun restafval tot biogas, waarna het wordt opgewaardeerd totdat het dezelfde kwaliteit heeft als aardgas.
Hoeveel kubieke meter groen gas zit er in het gasnet?
De komende jaren schakelen we om naar alternatieve warmtebronnen. We zetten in op groen gas, warmtenetten en elektrisch verwarmen. En op termijn misschien ook wel op waterstof. Waterstofgas als alternatief voor aardgas lijkt minimale gevolgen te hebben voor de bestaande aardgasinfrastructuur en gebouwinstallaties. Er is alleen nog weinig praktijkervaring met de distributie van waterstofgas door aardgasleidingen. Daarom is het belangrijk dat er praktijkproeven worden uitgevoerd waarbij zo’n systeem wordt gebouwd, getest en gedemonstreerd. Zoals bijvoorbeeld op het terrein van The Green Village.
Om te leren wat de grootschalige productie van waterstof uit wind- en zonne-energie kan betekenen voor betaalbaar en betrouwbaar netbeheer, starten we ook enkele pilots.
Weten aan welke pilots wij werken?
In de jaren zestig stapt Nederland juist over op aardgas. De nieuwe energiebron wordt op dat moment in grote hoeveelheden aangeboord bij Slochteren in Groningen.
Van de één op de andere dag plots wereldnieuws zijn. Het overkomt boer Boon uit Kolham, een klein Gronings dorpje in de gemeente Slochteren. Onder zijn akker wordt op 29 mei 1959 een aardgasveld ontdekt. De afmetingen ervan zijn gigantisch. Dat aardgas in de bodem kan zitten, wist men al voor de Tweede Wereldoorlog. Met de ontdekking van de aardgasbel in Slochteren, neemt de winning van aardgas een enorme vlucht. De vondst van het aardgasveld luidt plotseling het einde van het kolentijdperk in.
In een aantal jaar wordt door het hele land een gasleidingnetwerk uitgerold. De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) wordt de concessiehouder, terwijl het transport in handen komt van Gasunie. Om het aardgas de huizen in te krijgen, moet het gas rechtstreeks de buizen in. Dat vergt aanpassingen aan de leidingen, doordat de druk van stadsgas twee keer zo groot is als bij aardgas. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de omschakeling. Een enorme operatie, waarbij Nederland in sneltreinvaart overgaat op aardgas.
De nieuwe, goedkopere brandstof geeft bijna twee keer zoveel warmte af. Alle huishoudens moeten worden voorzien van nieuwe branders en sproeiers. Alleen al in Amsterdam kijken tachtig controleurs 280.000 aansluitingen na. Zo’n 600 per dag. Monteurs krijgen nieuwe onderdelen in zakjes mee en draaien wijk voor wijk de gaskranen in de nacht van zondag op maandag dicht. Leidingen krijgen bij het verbindingsstuk een harslaag, zodat er geen gas kan ontsnappen en pijpen worden omgelegd. Gastoestellen worden omgebouwd en fornuizen vervangen.
