Netbewust bouwen: Innovatieve aanpak voor woningbouwopgave in Nederland
Ontwerpprincipes voor netbewuste nieuwbouw
De toenemende vraag naar elektriciteit vormt een uitdaging voor de woningbouwsector. Hoewel netbeheerders hard werken aan de uitbreiding van het elektriciteitsnet is dit alleen niet voldoende om aan de groeiende vraag te voldoen.
De provincie Utrecht heeft samen met de provincie Gelderland, netwerkbedrijven Stedin, Alliander en Enexis, Netbeheer Nederland, Bouwend Nederland, NEPROM, Techniek Nederland en TKI Urban Energy ontwerpprincipes opgesteld voor netbewust bouwen. Door deze principes toe te passen, wordt beoogd de continuïteit van woningbouwprojecten te waarborgen en tegelijkertijd de uitdagingen rond netcongestie aan te pakken.
Aan deze principes liggen de volgende uitgangspunten ten grondslag:
- Beperk de warmtevraag (passieve bouw).
- Vul de resterende warmtevraag zo duurzaam mogelijk in en zorg dat:
- het verwarmings- en tapwatersysteem zo efficiënt mogelijk is ontworpen en ook zo efficiënt mogelijk functioneert,
- bij eventueel elektrisch verwarmen het piekverbruik zo veel mogelijk buiten de spitstijden plaatsvindt,
- het systeem zo wordt aangelegd dat dit ook stuurbaar is, om buiten spitstijden te opereren.
- Wek de benodigde elektriciteit zo veel mogelijk lokaal duurzaam op.
- Gebruik deze opgewekte energie zo veel mogelijk direct lokaal of sla het op voor later lokaal gebruik.
- Houd bij ontwerp en bouw rekening met technische ruimte en voorzieningen voor lokale opwek, opslag en benodigde (toekomstige) infrastructuur.
Deze principes bieden gemeenten en ontwikkelaars praktische handvatten om nieuwbouwprojecten zo te ontwerpen dat ze, ondanks de beperkte capaciteit van het elektriciteitsnet, toch een aansluiting kunnen krijgen, waarbij zo veel mogelijk wooncomfort behouden blijft.
Ontwerpprincipes in ontwikkeling
Deze ontwerpprincipes helpen om nieuwbouwwoningen beter aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Ze zijn praktisch en haalbaar, en houden rekening met de huidige technologie en markt.
In de nu gepubliceerde ontwerpprincipes ligt de focus op woningbouw, maar bij de gebiedsaanpak gaat het ook om het slim combineren van andere voorzieningen en om toekomstgericht ontwerpen en ontwikkelen. Behalve de energievraag voor gebouwen is bijvoorbeeld ook die voor mobiliteit van belang. Ook daarvoor geldt het beperken van de vraag (STOMP principes mobiliteit) en stuurbaar spitsmijden. Daarnaast wordt verder gewerkt aan procesinnovatie om nieuwe manieren van gebiedsontwikkeling en benodigde samenwerking goed te regelen en realiseren. Dit biedt in de toekomst wellicht mogelijkheden voor ‘netbewuste groepscontracten’, zoals door Stedin ontwikkelt voor de Merwedekanaalzone, of de ‘Balanswijk’ van Alliander. Het nadenken over en nastreven van bovenstaande principes is daarbij in elk geval no-regret (spijtvrij): het begint in de basis altijd met het beperken van de netimpact van de woningen.